پایگاه خبری همدان نیوز

رئیس کل دادگستری همدان با بیان اینکه از نظر کیفیت دادرسی، همدان در رتبه بسیار بالایی قرار دارد و جزء سه استان برتر است گفت: البته هنوز با استاندارد‌های مطلوب فاصله داریم.

به گزارش "همدان نیوز"، رئیس کل دادگستری همدان در این اجلاسیه با بیان اینکه موضوع عدالت از مفاهیم بلند بشری است که تمام عقلا مانند فلاسفه، حقوقدانان، اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، فقها و... راجع‌ به آن صحبت کرده‌اند اظهار کرد: این یک موضوع مشترک بین تمام علوم است.

محمدرضا عدالتخواه عنوان کرد: یکی از موضوعات تجلی عدالت، آراء صادره از محاکم قضایی بود که مهم‌ترین عرصه و ساحت اقامه عدل است؛ یعنی در احکام دادگستری می‌توانیم اجرای عدالت، توجه به آن و اقامه قسط و عدل را مشاهده کنیم.

وی یادآور شد: این موضوع در پرتو آراء متقن و دادرسی کیفی به دست می‌آید و اگر دادرسی ما کیفی نباشد و آراء صادره، سست و بی‌پایه باشد و با کوچک‌ترین اشکال و ایراد از هم بپاشد، عدالت تحقق نمی‌یابد.

رئیس کل دادگستری استان همدان با طرح این سئوال که چه چیزی باعث می‌شود آراء، کیفیت لازم را نداشته باشد و به‌ دنبال آن اقامه قسط و عدل در جامعه صورت نگرفته و احقاق حق نشود؟ گفت: در پژوهشی که ۲۰ سال پیش انجام دادم و امروز تکمیل‌ شده، در خصوص عوامل متعدد درونی و بیرونی عدم اتقان آراء بررسی شده که تأثیر مستقیمی بر نحوه صدور آراء و پایین آمدن کیفیت دادرسی دارد.

وی با اشاره به سخنان رهبری در نخستین دیدارشان با رئیس و جمعی از مسئولان قوه قضائیه در شهریور ۱۳۶۸ اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب، بارها در سخنرانی‌های مختلف بر موضوع اتقان آراء و جذب نخبگان در دستگاه قضایی تأکید داشتند.

عدالتخواه با تاکید به اینکه نتیجه‌گیری بنده هم علت درونی عدم اتقان آراء در موضوع عدم جذب نخبگان است که به دلایل مختلف محقق نمی‌شود گفت: از عوامل مهم درونی، تعداد و حجم بالای پرونده محوله به قضات است، اگر بهترین نخبه دانشگاهی را هم داشته باشیم با این حجم کاری نمی‌توان به نتیجه مطلوب رسید چراکه کار خارج از طاقت و توان است.

وی با بیان اینکه از دیگر عوامل درونی عدم تبحر و تجربه برخی قضات است که بعد از سال‌ها قضاوت هنوز کیفیت پایینی در رسیدگی به پرونده‌ها دارند گفت: ایجاد زمینه ارتقاء بنیه علمی، نیز با اهمیت است که بنیه علمی قاضی و پیوند با علوم و مطالعه او نباید قطع شود، متأسفانه بعضی از قضات ما اندوخته‌های سابقشان را هم از دست می‌دهند و اغلب انگیزه پژوهش و علم‌اندوزی ندارند آن هم به علت همان حجم بالای پرونده‌ها و خستگی ناشی از کار زیاد است.

رئیس کل دادگستری همدان بیان کرد: البته تاکید می‌کنم از نظر کیفیت دادرسی، همدان در رتبه بسیار بالایی قرار دارد؛ پنج مرکز کیفیت‌سنجی قوه قضاییه این موضوع را بیان کردند که همدان جزء سه استان برتر از این نظر است اما هنوز با استاندارد‌های مطلوب فاصله داریم.

وی با بیان اینکه حجم بالای ورودی پرونده‌ها گریبان‌گیر قضات شده است تأکید کرد: قاضی باید با ذهن آرام، بدون دغدغه اقدام به دادرسی و صدور حکم کند؛ اما موضوعات مختلف گرفتاری‌های ذهنی و مشکلات معیشتی اجازه نمی‌دهند که ذهن قاضی آزاد ‌شود.

عدالتخواه نبود سامانه ارزیابی آراء در سطح کشور را از دیگر عوامل عدم اتقان آراء دانست و بیان کرد: ارزیابی آراء در همدان بیش از چهار سال است در سامانه ساآب صورت می‌گیرد و ۱۲ هزار پرونده در یک سامانه و ۶ هزار فقره پرونده در سامانه دیگری؛ در مجموع ۱۸ هزار فقره دادنامه را ارزیابی کردند یعنی امور کیفی تبدیل به امور کمی شده است.

وی با بیان اینکه می‌توانیم قضات را سطح‌بندی کنیم و یکی از عوامل افزایش کیفیت آراء استان وجود همین سامانه است اضافه کرد: البته در کشور نیز به تازگی سامانه تناد در این‌ خصوص راه‌اندازی شده است.

رئیس کل دادگستری همدان در ادامه عدم وجود هیات اندیشه‌ورز در مراکز استان‌ها را از دیگر عوامل کاهش اتقان آراء دانسته و بیان کرد: باید هیات اندیشه‌ورزی از نخبگان و قضات بازنشسته در مرکز استان ایجاد کنیم که قضات جوان و تازه‌کار، سؤالات خود را از این طریق پیگیری کنند.

وی بیان کرد: مشکلات معیشتی و حقوق پایین قضات و کارکنان مجموعه قضایی را باید از عوامل بیرونی کاهش اتقان آراء دانست چراکه نخبگان و رتبه‌های برتر رشته حقوق، تنها به این جهت، تمایلی به حضور در دستگاه قضایی ندارند.

عدالتخواه تصریح کرد: عدم حضور نخبه‌های جوان، کیفیت دادرسی و اتقان آراء را کاهش می‌دهد و با وضعیت فعلی بودجه قوه قضائیه، نخبه‌گزینی صورت نخواهد گرفت.

وی افزود: بسیاری از قوانین ما دارای ابهام و تناقض است که همین موضوع از عوامل بیرونی عدم اتقان آراء است و هر قاضی می‌تواند برداشتی از این قانون داشته باشد.

رئیس کل دادگستری همدان با اشاره به ضرورت ارزیابی نظرات کارشناسان و وکلا گفت: باید بررسی کرد کارشناسی یک کارشناس چقدر در مسیر کشف حقیقت موثر بوده یا دفاع وکیل چه میزان منطقی بوده، پس بهتر است سامانه‌ای برای بررسی کیفیت کار وکلا و کارشناس طراحی شود.